logo
ՓԱԿԵԼMenu
100 ՀԱՅ, ՈՐՈՆՔ ՓՈԽԵՑԻՆ ԱՇԽԱՐՀԸ

100 ՀԱՅ, ՈՐՈՆՔ ՓՈԽԵՑԻՆ ԱՇԽԱՐՀԸ

100 տարի առաջ հայ ժողովրդին օգնության ձեռք մեկնած մարդկանց խիզախության շնորհիվ փրկվածներից շատերն ու նրանց սերունդներն իրենց մեջ ուժ գտան առաջ շարժվելու եւ նկատելի հետք թողեցին աշխարհում։ Անցած 100 տարում հայերը բազում եւ բազմազան ծառայություններ են մատուցել մարդկությանը։ Ահա մեծանուն հայերի ընդամենը մի քանի անուն, որոնք իրենց նվաճումներով պարտական են նաեւ այն անհատների բարի կամքին, ովքեր մեկ դար առաջ ստանձնեցին հայ ազգի փրկարարի առաքելությունը։

1. ԴԻԱՆԱ ԱԲԳԱՐ. ԱՌԱՋԻՆ ԿԻՆ ԴԻՎԱՆԱԳԵՏԸ

Ճապոնիայում Հայաստանի առաջին հանրապետության պատվավոր դեսպանը

2. ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆ. ԳՐՈՂ, ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆ

Նոր շունչ հաղորդեց արեւելահայերենին՝ աշխարհաբարին, իբրեւ հայոց լեզվի առանձին բարբառ

3. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԱԴԱՄՅԱՆ. ԳՈՒՆԱՎՈՐ ՀԵՌՈՒՍՏԱՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՀԱՅՐԸ

Ճարտարագետ-գյուտարարը հեղինակել է բազմաթիվ հայտնագործություններ։

4. ՇԱՌԼ ԱԶՆԱՎՈՒՐ. ԵՐԳԻՉ, ԴԵՐԱՍԱՆ, ԲԱՐԵԳՈՐԾ

Բեմում է ավելի քան 60 տարի, անցած դարի ֆրանսիական ամենաանմոռաց երգերից շատերի հեղինակն է, համարվում է ֆրանսիական շանսոնի դասականներից մեկը։

5. ԼԵՎՈՆ ԱՐՈՆՅԱՆ. ԳՐՈՍՄԱՅՍՏԵՐ

Ամենաբարձր վարկանիշ ունեցող շախմատիստներից մեկը

6. ԱԲՐԱՀԱՄ ԵՎ ԱՐՏԵՄ ԱԼԻԽԱՆՅԱՆ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ. ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ՖԻԶԻԿՈՍՆԵՐ

Նրանք երկու եղբայրներով հիմնել են Հայաստանի գիտությունների ակադեմիան։

7. ԱՐՄԵՆ ԱԼՉՅԱՆ. ՏՆՏԵՍԱԳԵՏ, «UCLA-Ի ԱՎԱՆԴՈՒՅԹԻ» ՀԻՄՆԱԴԻՐ

20-րդ դարի ամենանշանավոր տնտեսագետներից մեկը

8. ՎԻՏՈՐԻԱ ԱՂԱՆՈՒՐ. ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒՀԻ

Իտալիայում հայտնի կին գրողներից մեկը

9. ԿԱՐԴԻՆԱԼ ԳՐԻԳՈՐ-ՊԵՏՐՈՍ XV ԱՂԱՋԱՆՅԱՆ՝ ՀՌՈՄԻ ՊԱՊԻ ԹԵԿՆԱԾՈՒ

1946 թվականին Պիոս XII պապը նրան շնորհել է ծիրանագույն գլխարկ՝ դարձնելով տիտղոսական կարդինալ՝ աստիճան, որը եկեղեցու 2000-ամյա պատմության ընթացքում մինչ այդ ունեցել է ընդամենը մեկ հայ։ 

10. ԱՆԴՐԵ ԱՂԱՍԻ. ԹԵՆԻՍԻ ԱՍՏՂ

«Ոսկե սաղավարտի» մրցանակակիր առաջին տղամարդ թենիսիստը

11. ՏԱՐՈՆ ԱՃԵՄՕՂԼՈՒ. ՏՆՏԵՍԱԳԵՏ

Նա մեր ժամանակների ամենահռչակավոր տնտեսագետներից է, պարգեւատրվել է հեղինակավոր Ջոն Բեյթս Քլարքի շքանշանով:

12. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԱՅՎԱԶՈՎՍԿԻ. ՆԿԱՐԻՉ

19-րդ դարի խոշորագույն նկարիչներից մեկը եւ բոլոր ժամանակների ամենահայտնի ծովանկարիչը

13. ՋՈՐՋ ԱՎԱԳՅԱՆ. ՋԱԶ-ԻՆԴՈՒՍՏՐԻԱՅԻ ՀԱՅՏՆԻՆ

Ստեղծել է առաջին ջազ ալբոմը եւ 12" LP ֆորմատն արտադրական ստանդարտի վերածել՝ աշխարհով մեկ փոխելով երաժշտության ձայնագրման, տարածման եւ ունկնդրելու ձեւը։

14. ԲՈՐԻՍ ԲԱԲԱՅԱՆ. ԳԵՐՀԱՄԱԿԱՐԳՉԻ ԱՌԱՋԱՏԱՐ ՄԱՍՆԱԳԵՏ

Նրան ժամանակին ընդունում էին որպես Սիմուր Քրեյի (Seymour Cray)՝ ամերիկյան գերհամակարգիչներ ծրագրավորողի խորհրդային համարժեքը։

15. ԱՌՆՈ ԲԱԲԱՋԱՆՅԱՆ. ՆՇԱՆԱՎՈՐ ԿՈՄՊՈԶԻՏՈՐ

XX դարի ամենատաղանդավոր երաժիշտներից մեկը

16. ՀԱՅԿ ԲԱԴԻԿՅԱՆ. ՔԱՆԴԱԿԱԳՈՐԾ ՍԱՆ ՖՐԱՆՑԻՍԿՈՅԻՑ

Նա կերտել է արվեստի մի շարք հայտնի գործեր, որոնք զարդարում են Միացյալ Նահանգների բազմաթիվ թանգարաններ, զբոսայգիներ ու շենքեր:

17. ՓԻԹԵՐ ԲԱԼԱՔՅԱՆ. ՊՈՒԼԻՑԵՐՅԱՆ ՄՐՑԱՆԱԿԻ ԴԱՓՆԵԿԻՐ, ԲԱՆԱՍՏԵՂԾ

Բանաստեղծությունների` «Օզոնային օրագիր» ժողովածուի համար 2016 թվականին արժանացել է Պուլիցերյան մրցանակի:

18. ԲԵՆ ԲԱՂԴԻԿՅԱՆ. ԼՐԱԳՐՈՂ, ԳՐՈՂ ԵՎ ՄԵԴԻԱՔՆՆԱԴԱՏ

Ամերիկահայ նշանավոր լրագրող, որն իր օրինակելի գործունեությամբ խոշոր հետք է թողել իր ոլորտում՝ արժանանալով Պուլիցերյան եւ Փիբոդի մրցանակների:

19. ՋՈՐՋՈ ԲԱԼԻՎԻ. ՆՈՐԱՐԱՐ ԱՆԱՏՈՄ

Գիտելիքի ստեղծման եւ պրոցեդուրաների մշակման գործում նա հենվել է դիտարկումների եւ դատողության կիրառության վրա՝ մեթոդ, որը շուտով դառնալու էր նոր սկզբնավորվող Լուսավորության դարաշրջանի ամենատարածված սկզբունքը։ 

20. ԳԵՈՐԳԻ ԳԱՐԱՆՅԱՆ. ՌՈՒՍԱԿԱՆ ՋԱԶԻ ՊԻՈՆԵՐ

Նրա օգնությամբ է հիմնադրվել ու կայացել ռուսական ջազի բեմը

21. ՋԵՐԱՐԴ ԳԱՖԷՍՃԵԱՆ. ԳՈՐԾԱՐԱՐ ԵՎ ԲԱՐԵԳՈՐԾ

Հրատարակչության ոլորտի հաջողակ գործարար

22. ՋԵՔ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆ. ԲԺԻՇԿ ԵՎ ՄԱՐԴՈՒ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԱԿՏԻՎԻՍՏ

«Դոկտոր Մահը»՝ «մահվան իրավունքի» շարժման առաջամարտիկն ու ջատագովը

23. ԱՐԱ ԳՅՈՒԼԵՐ. ՖՈՏՈԼՐԱԳՐՈՂ

«Ստամբուլի աչքը»՝ աշխարհահռչակ ֆոտոլրագրողը

24. ԱՐՇԻԼ ԳՈՐԿԻ. XX ԴԱՐԻ ՄԵԾԱԳՈՒՅՆ ԳԵՂԱՆԿԱՐԻՉ

XX դարի աբստրակտ իմպրեսիոնիզմի հիմնադիրներից մեկն ու սյուրռեալիզմի խոշոր ներկայացուցիչը

25. ՌԵՅՄՈՆԴ ՎԱՀԱՆ ԴԱՄԱԴՅԱՆ. ԳԻՏՆԱԿԱՆ ԵՎ ԳՅՈՒՏԱՐԱՐ

Մեծանուն գյուտարար է, MRI (մագնիսա-ռեզոնանսային տոմոգրաֆ) հայտնի մագնիսածրող սարքի ստեղծողը։

26. ՊԱՏՐԻԿ ԴԵՎԵՋՅԱՆ. ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԳՈՐԾԻՉ

Նա ֆրանսիական քաղաքականության գործիչ է, գլխավորել է ընտրովի եւ նշանակովի մի շարք պաշտոններ՝ քաղաքապետից մինչեւ պատգամավոր ու նախարար։

27. ՀՐԱՆՏ ԴԻՆՔ. ԼՐԱԳՐՈՂ, ՄԱՐԴՈՒ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԱԿՏԻՎԻՍՏ

Թուրքիայի «Ակոս» թերթի հիմնադիրը, որն սպանվեց իր գործունեության պատճառով:

28. ՌԻՉԱՐԴ ԴՈՆՉՅԱՆ. ԱՐԺԵԹՂԹԵՐԻ ՇՈՒԿԱՅԻ ՆՈՐԱՐԱՐ

Futures, Inc. ընկերության՝ առաջին բաց բաժնետիրական ֆոնդերից մեկի հիմնադիրը

29. ՋՈՐՋ ԴՈՔՄԵՋՅԱՆ. ԿԱԼԻՖՈՐՆԻԱՅԻ ՆԱԽԿԻՆ ՆԱՀԱՆԳԱՊԵՏ

Կալիֆորնիայի նահանգապետ, փոխնախագահության հնարավոր թեկնածու եւ Ապարտեիդի դեմ պայքարի ջատագով եւ աջակից։

30. ԶԱՊԵԼ ԵՍԱՅԱՆ. ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԶԱՐԹՈՆՔԻ ՇՐՋԱՆԻ ՀՌՉԱԿԱՎՈՐ ԿԻՆ ԳՐՈՂ

1915 թվականի ապրիլի 24-ին ձերբակալվելու ենթակա հայ մտավորականների երիտթուրքական ցուցակի միակ կին անդամը

31. ՖԼՈՐԱ ԶԱԲԵԼ (ՄԱՆԳԱՍԱՐՅԱՆ) ՀԻՉՔՈՔ. ԲՐՈԴՎԵՅԻ ԴԵՐԱՍԱՆՈՒՀԻ ԵՎ ՀԱՄՐ ԿԻՆՈՅԻ ԱՍՏՂ

Ամերիկյան համր կինոյի ամենավաղ աստղերից մեկը

32. ԳՐԻԳՈՐ ԶՈՀՐԱՊ. ՓԱՍՏԱԲԱՆ, ԳՐՈՂ, ՕՍՄԱՆՅԱՆ ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԻ ՊԱՏԳԱՄԱՎՈՐ

Օսմանյան կայսրության հայ համայնքի համարձակ ու պատկառազդու ձայնը

33. ԺԻՐԱՅՐ ԶՈՐԹՅԱՆ. ՎԵՐՋԻՆ ԲՈՀԵՄԱԿԱՆԸ

Լոս Անջելեսի արվեստի ասպարեզի պատմության նշանավոր ներկայացուցիչներից մեկը, որը հայտնի էր իր «Զորթյան» ռանչոյով:

34. ԱՏՈՄ ԷԳՈՅԱՆ. ՌԵԺԻՍՈՐ

Համաշխարհային ճանաչում ունեցող կանադահայ կինոռեժիսոր

35. ՀՈՎՍԵՓ ԷՄԻՆ. ՀԱՅ ԱԶԳԱՅԻՆ-ԱԶԱՏԱԳՐԱԿԱՆ ՇԱՐԺՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴԻՐ

Իր կյանքը նվիրեց Հայաստանի ազատագրման գործին՝ դառնալով ազատագրական շարժման հիմնադիրը, որը հետագայում բերեց հայկական անկախ պետականության վերստեղծմանը:

36. ԷԴՈՒԱՐԴՈ ԷՌՆԵԿՅԱՆ. ԳՈՐԾԱՐԱՐ ԵՎ ՆԵՐԴՐՈՂ

Արգենտինահայ այս ձեռներեցը Հարավային Ամերիկայի ամենահարուստ մարդկանցից է։

37. ՏԻԳՐԱՆ ԹԱՀԹԱ. ՄԱԹԵՄԱՏԻԿԱՅԻ ՈՒՍՈՒՑԻՉ

Ուսուցիչ, որին աշակերտել է եւ որից ոգեշնչվել է Սթիվեն Հոքինգը:

38. ՍԵՐԺ ԹԱՆԿՅԱՆ. ԵՐԳԻՉ-ԵՐԳԱՀԱՆ ԵՎ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎԻՍՏ

​System of a Down ռոք խմբի համաշխարհային համբավը Թանկյանն ուղղել է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման պայքարին։

39. ՋԵՐԻ ԹԱՐՔԱՆՅԱՆ. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԱԿԱՆ ԲԱՍԿԵՏԲՈԼԻ ՄԱՐԶԻՉ

Բասկետբոլի մարզիչ, որը սպորտի բոլոր ժամանակների հաղթողների բարձրագույն ցուցանիշների շարքում զբաղեցնում էր վեցերորդ հորիզոնականը:

40. ՍՈՂՈՄՈՆ ԹԵՀԼԻՐՅԱՆ. ՀԱՅ ՎՐԻԺԱՌՈՒ, ՈՐ ՍՊԱՆԵՑ ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԳԼԽԱՎՈՐ 

Բեռլինում սպանել է Հայոց ցեղասպանության գլխավոր ճարտարապետին՝ Մեհմեդ Թալեաթ փաշային:

41. ԱՐՏՈ ԹՈՒՆՉԲՈՅԱՋՅԱՆ. ԵՐԱԺԻՇՏ, ԵՐԳԱՀԱՆ

Նա հիմնել է Armenian Navy Band համույթը, որը միահյուսելով հայկական եւ ժամանակակից գործիքները՝ ստեղծում է իր նմանը չունեցող հնչողություն։

42. ԴԵՅՎԻԴ ԻԳՆԱԹԻՈՒՍ. ԼՐԱԳՐՈՂ, ԳՐՈՂ

Նա The Washington Post օրաթերթի նշանավոր լրագրող է, մասնագիտացած է միջազգային հարաբերությունների ասպարեզում։

43. ՓՈԼ ՌՈԲԵՐՏ ԻԳՆԱԹԻՈՒՍ. ԱՄՆ ՌԱԶՄԱԾՈՎԱՅԻՆ ՈՒԺԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐ

Նա ամենաբարձրաստիճան ամերիկահայ զինվորականն է ԱՄՆ պատմության մեջ:

44. ԴԵՅՄ ՍԱՅԱՆ ՍՐԲՈՒՀԻ ԻԼԱՅԱՍ.ՆՈՐ ԶԵԼԱՆԴԻԱՅԻ ԳԵՐԱԳՈՒՅՆ ԴԱՏԱՎՈՐ

Նոր Զելանդիայի առաջին կին Գերագույն դատավորը

45. ՋԻԱԿՈՄՈ ԼՈՒԻՋԻ ՉԱՄԻՉՅԱՆ. ԳԻՏՆԱԿԱՆ

Օրգանական լուսաքիմիայի գիտաճյուղի ստեղծող ու արեւային էներգիայի կիրառման մարգարե

46. ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ. ԿՈՄՊՈԶԻՏՈՐ

Նրան մեծ ճանաչում բերած առաջին գործը «Դաշնամուրի կոնցերտն»  է (1936թ.): Հռչակավոր գործերից են «Սուսերով պարը», «Սպարտակ» եւ «Գայանե» բալետները։ «Գայանե» բալետի մի շարք հատվածներ օգտագործվել են Ստենլի Կուբրիկի «2001. տիեզերական ոդիսական» ֆիլմում։

47. ՔԵՆԵԹ ԽԱՉԻԿՅԱՆ. ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍՆԱԳԵՏ

«Կալիֆորնիայի Հանրապետական կուսակցության առյուծ», քաղաքական ռազմավարության մասնագետ, ով որպես գլխավոր խորհրդատու ընդգրկված է եղել ԱՄՆ նախագահական ինն ընտրարշավներում։

48. ՄԿՐՏԻՉ ԽՐԻՄՅԱՆ (ՀԱՅՐԻԿ). ՀԱՅ ԱԶԱՏԱԳՐԱԿԱՆ ՇԱՐԺՄԱՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴ

Որպես կաթողիկոս՝ նա իր գործունեությամբ նոր լիցք ու հնչեղություն տվեց հայության ազատ ապրելու գաղափարին, ինչը զգալիորեն նպաստեց Հայաստանի ապագա անկախացմանը։

49. ԱՆՆԱ ԿԱԶԱՆՋՅԱՆ ԼՈՆԳՈԲԱՐԴՈ. ԻՆԺԵՆԵՐ

Եղել է Կոլումբիայի համալսարանից մեքենաշինության գծով գիտությունների բակալավրի կոչում ստացած առաջին կինը, Կին ճարտարագետների ընկերակցության առաջին խարտիայի ուսանող-անդամը, Իգլսթոնի մեդալով (Egleston Medal) պարգեւատրված առաջին կինը։

50. ԼԱՐԻ ԿԱԿՈՍՅԱՆ. ԱՇԽԱՐՀԻ ԽՈՇՈՐԱԳՈՒՅՆ ԱՐՏ-ԴԻԼԵՐԸ

Աշխարհահռչակ Gagosian Galleries-ի հիմնադիրն ու ղեկավարը

51. ԳԱՐՐԻ ԿԱՍՊԱՐՈՎ. ՇԱԽՄԱՏԻՍՏ

Նա 15 տարի շարունակ եղել է շախմատի աշխարհի չեմպիոն, եւ այդ ընթացքում դարձել է ամենաբարձր վարկանիշն ունեցող շախմատիստն աշխարհում։

52. ՇԱՎԱՐՇ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ. ԱՇԽԱՐՀԻ ՉԵՄՊԻՈՆ, ՀԵՐՈՍ-ՓՐԿԱՐԱՐ

Ջրասուզալող սպորտաձեւում աշխարհի 17-ակի չեմպիոն

53. ՔԱՐԼԱ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ. ԼՐԱԳՐՈՂ, ՎԱՎԵՐԱԳՐՈՂ ԿԻՆՈՌԵԺԻՍՈՐ

Իր վավերագրական ֆիլմերում անդրադարձել է համաշխարհային հրատապ խնդիրներին։ Հայոց ցեղասպանության մասին նկարահանել է «Ճչացողներ» (“Screamers”) ֆիլմը՝ System of a Down ռոք-խմբի մասնակցությամբ։

54. ԿՈՄԻՏԱՍ (ՍՈՂՈՄՈՆ ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ)՝ ԷԹՆՈԵՐԱԺՇՏԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՌԱՀՎԻՐԱ, ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԵՐԱԺՇՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԴՊՐՈՑԻ ՀԻՄՆԱԴԻՐ

Հսկայական դերակատարում է ունեցել հայ մշակույթի անսպառ գանձարանը գրանցելու եւ ստույգ կործանումից փրկելու գործում։ 

55. ՎԻԿՏՈՐ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ. ՏԵՍԱԿԱՆ ԱՍՏՂԱՖԻԶԻԿՈՍ

Աստղաֆիզիկայի ոլորտում բազմաթիվ հայտնագործություններ եւ աստղագիտական հետազոտությունների կարեւոր կենտրոն Բյուրականի աստղադիտարանի հիմնադիր։

56. ՀԵՐԱԿԼԻՈՍ` ԲՅՈՒԶԱՆԴԻԱՅԻ ԿԱՅՍՐ

Բյուզանդական զորքը հմտորեն առաջնորդելով Սասանյան կայսրության դեմ՝ ջախջախել է վերջինիս բանակները:

57. ՀՅՈՒԶ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ. ՌԵԺԻՍՈՐՆԵՐ, ՊՐՈԴՅՈՒՍԵՐՆԵՐ, ՍՑԵՆԱՐԻՍՏՆԵՐ

Ալենը եւ Ալբերտը երկվորյակ ռեժիսորներ են։ Նրանց ֆիլմերը կենտրոնանում են ամերիկյան սեւամորթների կյանքի փորձությունների ուղղակի եւ անմիջական պատկերման վրա։

58. ԱՇԽԵՆ ՀՈՎԱԿԻՄՅԱՆ (ԱԳՆԵՍ ՀՈՒԱԿԻՄ). ՍԻՆԳԱՊՈՒՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԾԱՂԿԻ ՍՏԵՂԾՈՂԸ

Պատմության առաջին հիբրիդ բուսատեսակներից մեկը՝ Միսս Հուակիմը, որ ստեղծվել է կնոջ ձեռքով

59. ԱԼԱՆ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ. ԿՈՄՊՈԶԻՏՈՐ

Դասական երաժշտության ամերիկահայ անվանի կոմպոզիտոր

60. ՀՈՎՆԱՆՅԱՆ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ. ԳՈՐԾԱՐԱՐՆԵՐ

Հովնանյան չորս եղբայրները՝ Ժիրայրը, Գեւորգը, Հրայրն ու Վահագնը, աշխարհում բնակարանաշինության ոլորտի կարեւորագույն ներկայացուցիչներից են։

61. ՎԱՐԱԶԴԱՏ ՂԱԶԱՆՉՅԱՆ. ԱՐԴԻ ՊԼԱՍՏԻԿ ՎԻՐԱԲՈՒԺՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԴԻՐ ՀԱՅՐ

Պլաստիկ վիրաբուժության ասպարեզի նորարար հեղափոխականներից

62. ՀՈՎԱՐԴ ՂԱԶԱՆՋՅԱՆ. ԿԻՆՈՊՐՈԴՅՈՒՍԵՐ

«Աստղային պատերազմների» եւ «Կորուսյալ Տապանի ասպատակների» պրոդյուսերը

63. ԻՎԱՆ ՂԱԼԱՄՅԱՆ. ԱՇԽԱՐՀԱՀՌՉԱԿ ՋՈՒԹԱԿԱՀԱՐ-ՄԵԹՈԴԻՍՏ

Աշխարհահռչակ ջութակահարներից եւ ուսուցիչներից մեկը

64. ԱՆԴՐԱՆԻԿ «ԱՆԴԻ» ՄԱԴԱԴՅԱՆ. ՓՈՓ ԵՐԱԺՇՏՈՒԹՅԱՆ ՍՈՒՊԵՐԱՍՏՂ

Նրան անվանում են նաեւ «Պարսկաստանի արքայազն» (Prince of Persia), «Պարսկաստանի Էլվիս» եւ Իրանի «փոփի արքա»։ 

65. ՌՈՒԲԵՆ ՄԱՄՈՒԼՅԱՆ. ԿԻՆՈՅԻ ԵՎ ԹԱՏՐՈՆԻ ՌԵԺԻՍՈՐ

Նա մշտապես առաջ էր մղում կինոարտադրությունը՝ նոր տեխնիկական միջոցներով փոխելով ֆիլմերի նկարահանման ձեւերն ու մեթոդները։

66. ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ՄԱՆԹԱՇԵՎ (ՄԱՆԹԱՇՅԱՆ). ԳՈՐԾԱՐԱՐ, ՄԵԿԵՆԱՍ

20-րդ դարասկզբի ամենահարուստ մարդկանցից մեկը՝ խոշոր նավթարդյունաբերող եւ մեկենաս:

67. ԱԼԵՔ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ. ԳՈՐԾԱՐԱՐ, ԳՅՈՒՏԱՐԱՐ, ԲԱՐԵԳՈՐԾ

Ստեղծել է կոմերցիոն մեծ հաջողություն ունեցած առաջին միձեռանի ծորակի նախագիծը՝ դելտա-ծորակը։ Լինելով մեծ բարեգործ՝ միլիոնավոր դոլարներ է նվիրաբերել բարեգործական նախաձեռնություններին, որոնցից շատերն ուղղված են աշխարհասփյուռ հայ համայնքներին եւ Հայաստանին:

68. ՄԻՍԱՔ ՄԱՆՈՒՇՅԱՆ. ՖՐԱՆՍԻԱԿԱՆ ՀԱԿԱՖԱՇԻՍՏԱԿԱՆ ԴԻՄԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴ

Նա դեմ է արտահայտվել բռնությանը եւ կոմունիստ լինելու համար ձերբակալվել ու բանտարկվել է նացիստների կողմից:

69. ՄԵՍՐՈՊ ՄԱՇՏՈՑ. ՀԱՅՈՑ ԵՎ ԱՅԼ ԱՅԲՈՒԲԵՆՆԵՐԻ ՍՏԵՂԾՈՂ

Այբուբենն է այն բանալին, որը թույլ տվեց հայությանը պահպանել իր մշակույթն ու ինքնությունը՝ պարգեւելով նրան բացառիկ երկարակեցություն: 

70. ՄՈՆԹԵ «ԱՎՈ» ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ. ԱՐՑԱԽՅԱՆ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏԻ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐ

Մոնթեն դարձավ հայ ժողովրդի միասնության խորհրդանիշը, որը հատեց հայկական երկու պետությունների սահմանները

71. ՏԻԳՐԱՆ ՄԵԾ

«Ծովից ծով» Հայաստանի «Արքայից արքան»

72. ԱՆԱՍՏԱՍ ՄԻԿՈՅԱՆ. ԽՍՀՄ ՄԻՆԻՍՏՐՆԵՐԻ ԽՈՐՀՐԴԻ ՓՈԽՆԱԽԱԳԱՀ

Ապրել ու պաշտոնավարել է չորս գլխավոր քարտուղարների օրոք՝ Լենինից մինչեւ Բրեժնեւ:

73. ԳԵՎՈՐԳ ՆԱԼԲԱՆԴՅԱՆ. ԵԹՈՎՊԻԱՅԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐՀՆԵՐԳԻ ՀԵՂԻՆԱԿ

Հայ որբերից կազմված «Արբա Լըջոչ» երգչախմբի գեղարվեստական տնօրեն

74. ՆԱՐՍԵՍ. ԲՅՈՒԶԱՆԴԱԿԱՆ ԶՈՐԱՎԱՐ, ԻՏԱԼԻԱՅԻ ՆՎԱՃՈՂ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐԻՉ

Նարսեսն Իտալիան ղեկավարեց ավելի քան մեկ տասնամյակ

75. ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ (ՏԵՐ-ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ). ԱԶԳԱՅԻՆ ՀԵՐՈՍ, ԶՈՐԱՎԱՐ ԵՎ ՓԻԼԻՍՈՓԱ

Նրա մտքերը ձեւավորել են ազգային գաղափարախոսության այն հենքը, որը մինչ օրս շարունակում է ներազդել հայաստանյան քաղաքական կյանքի վրա։ 

76. ՇԵՐ. ԱՍՏՂ, ԲԱՐԵԳՈՐԾ, ՄԱՐԴՈՒ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԱԿՏԻՎԻՍՏ

Նա բոլոր ժամանակների ձայնագրությունների ամենամեծաքանակ վաճառք ունեցած կատարողներից է, սակայն դրանից բացի եղել է Բրոդվեյի աստղ, հեռուստատեսության եւ կինոյի դերասան։

77. ԵՂԻՇԵ (ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ) ՉԱՐԵՆՑ

Արեւելահայ մեծ բանաստեղծ` հայ ժողովրդի ոգու մարմնավորումը Հայոց ցեղասպանությունից հետո:

78. ՏԻԳՐԱՆ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ. ԳՐՈՍՄԱՅՍՏԵՐ

Վեց տարի շարունակ պահպանել է շախմատի աշխարհի չեմպիոնի տիտղոսը։

79. ԱԼԲԵՐՏ ՊՈՂՈՍՅԱՆ. ԲԱՐՁՐԱԿԱՐԳ ՈՍԿԵՐԻՉ, ԳՈՐԾԱՐԱՐ, ԲԱՐԵԳՈՐԾ

Ոսկերչական արվեստի հռչակավոր ներկայացուցիչ, Boghossian Foundation-ի միջոցով բազմաթիվ բարեգործական նախաձեռնությունների մասնակից:

80. ԱԼԵՆ ՊՐՈՍՏ՝ «ՖՈՐՄՈՒԼԱ 1» ԱՎՏՈՄՐՑԱՇԱՐԻ ՉԵՄՊԻՈՆ

«Ֆորմուլա1» ավտոմրցաշարի քառակի չեմպիոն

81. ՍԱՅԱԹ-ՆՈՎԱ՝ ԿՈՎԿԱՍԻ ԱՇՈՒՂԸ

Հայտնի է եղել ամբողջ Կովկասում եւ շրջակայքում իր անմահ երաժշտությամբ, որը թեւածում է մինչեւ մեր օրեր: 

82. ՍՅՈՒ ՍԱՐԱՖՅԱՆ ՋԵԼ. ՍՊԱ

ԱՄՆ Կանանց օժանդակ բանակային կորպուսի երեւելի անդամներից մեկը, զգալի դեր է ունեցել դեպի զինված ուժեր կանանց ուղին հարթելու գործում։

83. ՎԻԼՅԱՄ ՍԱՐՈՅԱՆ. ԱՐՁԱԿԱԳԻՐ

Հրապարակել է բազում նովելներ, պատմվածքներ եւ պիեսներ, այդ թվում՝ «Իմ սիրտը լեռներում է», «Մարդկային կատակերգություն», «Խիզախ պատանին թռչող ճոճաձողի վրա», «Իմ անունն Արամ է», «Կյանքիդ ժամանակը»։

84. ԱՐԹՈՒՐՈ ՍԱՐՈՒԽԱՆ. ԴԻՎԱՆԱԳԵՏ

Նա եղել է Մեքսիկայի դեսպանը Միացյալ Նահանգներում:

85. ՄԽԻԹԱՐ ՍԵԲԱՍՏԱՑԻ՝ ԳԻՏՆԱԿԱՆ ԵՎ ՄՏԱՎՈՐԱԿԱՆ

Մխիթարյան միաբանության հիմնադիրն է, որն իր բազմադարյա գործունեությամբ դրել է արդի հայ մտավորական շարժման սկիզբը։ 

86. ԼՈՒԹԵՐ ՋՈՐՋ ՍԻՄՋՅԱՆ. ԲԱՆԿՈՄԱՏԻ ԳՅՈՒՏԱՐԱՐԸ

Ավելի քան 200 արտոնագրերի եւ բազմաթիվ սարքերի հեղինակ, որոնցից ամենատարածվածներն են բանկոմատը եւ հեռահուշարարը:

87. ՋԵՔԻ ՍՓԻԸՐ. ԱՄՆ ԿԻՆ ԿՈՆԳՐԵՍԱԿԱՆ

Կալիֆորնիայի ամերիկահայ կին կոնգրեսականը

88. ԱՆՐԻ ՎԵՌՆՈՅ. ԿԻՆՈՌԵԺԻՍՈՐ

Աշոտ Մալաքյանը՝ Անրի Վեռնոյը, առաջադրվել է Կաննի կինոփառատոնի «Ոսկե արմավենի» եւ կինոարվեստի ամերիկյան ակադեմիայի Օսկար մրցանակներին եւ պարգեւատրվել է վերջինիս ֆրանսիական համարժեքով՝ «Սեզար» մրցանակով:

89. ԱԼԵՆՈՒՇ ՏԵՐՅԱՆ. ԻՐԱՆԻ ԱՌԱՋԻՆ ԿԻՆ ԱՍՏՂԱԳԵՏ ԵՎ ԱՍՏՂԱՖԻԶԻԿՈՍ

Թեհրանի համալսարանի Երկրաֆիզիկայի ինստիտուտի արեգակնային աստղադիտարանի համահիմնադիր

90. ԱՆՆԱ ՏԵՐ-ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ. ԱՄՆ ՌԱԶՄԱԾՈՎԱՅԻՆ ՈՒԺԵՐԻ ԱՌԱՋԻՆ ԿԻՆ ԳԵՐԱԳՈՒՅՆ ԳԼԽԱՎՈՐ ԱՎԱԳԸ

Մեծարվում է հատկապես այն բանի համար, որ ճանապարհ է հարթել կանանց մուտքը Միացյալ Նահանգների զինված ուժեր ապահովելու համար։

91. ՐԱՖՖԻ (ՀԱԿՈԲ ՄԵԼԻՔ-ՀԱԿՈԲՅԱՆ). ՀԱՅ ԱԶԱՏԱԳՐԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԸ ՈԳԵՇՆՉԱԾ ԳՐՈՂ

Սկիզբ դրեց մի շարժման, որը հետագայում կոչվեց «Զարթոնք», եւ որի ընթացքում հայությունն իր ականավոր մտավորականների եռանդուն գործունեության շնորհիվ ընթացավ հայկական ազատ ու անկախ պետականության գաղափարին ընդառաջ։ 

92. ՆՈՒԲԱՐ ՓԱՇԱ. ԵԳԻՊՏՈՍԻ ԱՌԱՋԻՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԸ

Նա մեծ դեր է ունեցել եգիպտական անկախ պետության հիմքերի ձեւավորման գործում:

93. ՍԵՐԳԵՅ ՓԱՐԱՋԱՆՈՎ (ՍԱՐԳԻՍ ՓԱՐԱՋԱՆՅԱՆ). ՀՌՉԱԿԱՎՈՐ ԿԻՆՈՌԵԺԻՍՈՐ

Կինոյի պատմության ամենաբացառիկ անհատականություններից եւ Խորհրդային Միության հռչակավոր կինոռեժիսորներից մեկը

94. ՉԱՐԼԻ ՓԱՓԱԶՅԱՆ. ԳԱՐԵՋՐԻ ՏՆԱՅԻՆ ՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴԻՐ

Նա ոգեշնչել է տնային արտադրողներին Միացյալ Նահանգների տարածքով մեկ՝ հանգեցնելով տնային գարեջրագործության ոլորտի հեղափոխությանը։

95. ՅՈՒՍՈՒՖ ՔԱՐՇ. ԼՈՒՍԱՆԿԱՐԻՉ

Ճանաչված է Չերչիլի, Հեմինգուեյի, Էյնշտեյնի, Մայր Թերեզայի, Ուոլթ Դիսնեյի, Օդրի Հեփբըրնի, Մուհամմեդ Ալիի, Ֆիդել Կաստրոյի եւ շատ ուրիշների դիմանկարներով։ Հրապարակել է իր գործերի մի քանի ալբոմ։

96. ՎԱՀԱՆ ՔԱՐՏԱՇՅԱՆ. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ «ՄԻԱՅՆԱԿ ԽԱՉԱԿԻՐԸ» ԱՄԵՐԻԿԱՅՈՒՄ

Ստեղծել է Հայաստանի անկախության ամերիկյան հանձնախումբը եւ լոբբիստական գործունեություն ծավալել Միացյալ Նահանգների իշխող շրջանակներում:

97. ՔԸՐՔ ՔԸՐՔՈՐՅԱՆ. ՆԵՐԴՐՈՂ, ԲԱՐԵԳՈՐԾ, ԽԱՂԱՏՆԵՐԻ ՀՍԿԱ

Նա աշխարհի խոշորագույն հյուրանոցների կառուցողներից է։ Նրան են վերագրում Լաս Վեգասի զարգացման եւ դրա խաղատներն ու հյուրանոցներն իրենց ներկայիս կարգավիճակին հասցնելու պատիվը։ 

98. ՈՒԴԻ ՀՐԱՆՏ ՔԵՆՔՈՒԼՅԱՆ.ՈՒԴԱՀԱՐ

Թուրքիայում հայտնի կույր ուդահարը

99. ԱՆԴՐԱՆԻԿ ՕԶԱՆՅԱՆ. ՀՌՉԱԿԱՎՈՐ ԶՈՐԱՎԱՐ

Զորավար Անդրանիկը մշտապես պայքարել է հարազատ ժողովրդի ազատության եւ բարեկեցության համար

100. ԻՍՐԱՅԵԼ ՕՐԻ. ՀԱՅ ԱԶԳԱՅԻՆ-ԱԶԱՏԱԳՐԱԿԱՆ ՇԱՐԺՄԱՆ ԳՈՐԾԻՉ

Նա Օսմանյան եւ Պարսկական լծից Հայաստանի ազատագրման ջատագովն էր։

Բոլոր անունները ներկայացված են այբբենական կարգով: