- Հիմա Դուք «Ավրորայի» հերոս եք: Ի՞նչ է փոխվել:
Ես ավելի մեծ պատասխանատվություն եմ զգում աշխարհի նկատմամբ, քանի որ միջազգային մարդասիրական համայնքն ինձ ներգրավեց իր շարքերը: Հիմա իմ նպատակը «Ավրորա» ընտանիքի արժանի անդամ դառնալն է:
- Ինչպիսի՞ն էր արձագանքը Գերմանիայում, Իրաքում:
Բոլորը՝ ոչ միայն եզդիները, այլեւ ազգային մյուս փոքրամասնություններն ու իրաքցիները, որոնք գիտեն իմ մարդասիրական գործունեության մասին, բարձր գնահատական տվեցին: Ընկերներս ինձ ասում են, որ իմ աշխատանքի այսպիսի միջազգային ճանաչումն ամրապնդում է խաղաղություն կառուցելու եւ Իրաքում համակեցության կանոններ հաստատելու հնարավորությունը՝ խաղաղության ձայնը հասցնելով մեր համայնքներին:
- Մարդասեր լինելը բարդ ընտրություն է, նաեւ գիտենք, որ Ձեր դեպքում այն առաջինը չէր: Երբեւէ երկմտե՞լ եք այս ճանապարհն ընտրելու առիթով:
Կարծում եմ՝ սա ընտրություն չէ, սա ճակատագիր է: Ի վերուստ էր այդպես որոշված, որ ես պետք է ծնվեմ հալածանքների ու տասնամյակներ շարունակ ցեղասպանության ենթարկվող համայնքում: «Օդային կամուրջ Իրաք» կազմակերպության հիմնումը հանպատրաստից էր ու շատ էմոցիոնալ, երբ «Ալ-Քաիդայի» ահաբեկիչները 2007թ. կոտորում էին եզդիներին: Երեխաներին փրկելու համար մենք ստեղծեցին «Օդային կամուրջ Իրաքը»: Ես պարզապես ուզում էի օգնել եւ երբեք չեմ փոշմանել, որ ընտրել եմ այս ծանր աշխատանքը:
Միրզա Դինային՝ երեխաների առաջին խումբը Գերմանիա բուժման տեղափոխելուց հետո: Դյուսելդորֆ, 2007թ. |
- Ի՞նչը Ձեզ ոգեշնչեց օգնել ուրիշներին:
Սկզբում զգացողությունը, որ դու կարող ես օգնել ահաբեկչության զոհերին, հետո եզդիների ցեղասպանությունը, կանանց ու երիտասարդ աղջիկների տառապանքները: Դու չես կարող անտարբեր մնալ: Երբ ես ուղղաթիռում էի, ու այն վթարի ենթարկվեց, սեփական մահն աչքերիս առաջ եկավ: Այդ պահին հասկացա, որ իմ կյանքն այլ իմաստ պետք է ունենա: Հասկացա, որ այլ պարտավորություններ պետք է ստանձնեմ:
- Ունեք ընտանիք ու զբաղվում եք այս բարդ աշխատանքով: Դա չի կարող հեշտ լինել: Ի՞նչն է ամենաբարդը:
Որպես հայր՝ հասկանում եմ, որ բավականաչափ ժամանակ չեմ անցկացնում ընտանիքիս հետ, ինչի համար ափսոսում եմ: Ես պետք է ավելի շատ ժամանակ անցկացնեմ ավագ դստերս հետ: Նա չի տեսնում, թերհաս է ծնվել , այդ պատճառով էլ առողջական բազմաթիվ խնդիրներ ունի: Նա ստիպված է անընդհատ հեմոդիալեզ անել: Երբեմն մեղավոր եմ զգում, որ չեմ կարողանում օգնել: Կինս ու հարազատներս կարող են ասել, թե ուրիշ երեխաների օգնում եմ, իսկ իմ երեխաներին՝ ոչ: Բայց միեւնույն ժամանակ նրանք գիտեն ու հարգում են իմ սկզբունքներն ու նպատակները: Նրանք աջակցում են ինձ: Իմ փոքր ընտանիքը հավատում է իմ արած գործին, եւ նրանք զոհաբերում են սեփական կարիքները՝ ի նշան համերաշխության:
- Որտեղի՞ց եք ուժ ու խիզախություն գտնում:
Կարծում եմ՝ գլխավոր աղբյուրը կրթությունն է, որ ստացել եմ ընտանիքիս շնորհիվ: Ես սկսել եմ գրքեր կարդալ, երբ դեռ երեխա էի, ինչն արտասովոր երեւույթ է մեր համայնքում: Ես մի գյուղից եմ, որտեղ մարդկանց մեծ մասը ֆերմեր է, հիմնականում՝ անուս: Հայրս գործարար էր, ամեն շաբաթ գնում էր Մոսուլ քաղաք՝ ապրանք բերելու: Քանի որ նա գրել-կարդալ չգիտեր, ամեն անգամ երեխաներից մեկին տանում էր հետը, որպեսզի թղթաբանությունն աներ: 12 տարեկան էի, ու նա ինձ քաջալերում էր գրքեր գնել ու կարդալ: Երբ 17 տարեկան էի, արդեն 500-ի չափ գիրք ունեի տանը: Դեռահաս էի, երբ սկսեցի պատմություններ եւ պոեմներ գրել, ինչպես իմ տարեկիցներն Արեւմուտքում: Դա հիանալի, աշխարհայացք ձեւավորող փորձառություն էր:
- Երբեւէ վախեցե՞լ եք սեփական կյանքի համար, մինչ ուրիշներին էիք օգնում:
Բազմիցս: Բայց երբեք կասկած չեմ ունեցել ու վստահ եմ եղել, որ իմ կատարած աշխատանքն ավելին է պահանջում:
- Ի՞նչ խորհուրդ կտանք նրանց, որոնք ցանկանում են զբաղվել մարդասիրական աշխատանքով:
Կասեմ, որ սա ամենալավ աշխատանքն է, որ երբեւէ կարող ես անել կյանքում: Բայց պետք է հիշել որոշ բաներ. ուրիշներից երախտագիտություն մի ակնկալեք, իմացեք, որ մարդիկ, որոնց օգնել եք, կարող են մեղադրել ձեզ, թեկուզ ամենաչնչին բաների համար: Պարզապես արեք այն, ինչին հավատում եք, եւ ոչ մեկից ոչինչ մի սպասեք: Մարդասիրական աշխատանքը պետք է սրտից բխի: Դուք կվիրավորվեք, կտառապեք մյուսների հետ: Եթե օգնության ձեռք մեկնեք, կարող եք վերջ տալ նրանց տառապանքներին: Բայց հիշեք՝ այդ տառապանքը մեկընդմիշտ հետք կթողնի ձեր հոգում:
- Ովքե՞ր են Ձեր հերոսները եւ ինչպե՞ս են նրանք ոգեշնչում Ձեզ:
Ինձ հիացնում են բոլոր անհայտ ծառայող-մարդիկ, որոնք յուրաքանչյուր համայնքում են եւ օգնում են մարդկանց, թեկուզ ոչ ոք չգիտի նրանց մասին: Երբ այդպիսի պատմություններ եմ լսում, դա ինձ ուրիշ աշխարհ է տեղափոխում: Իմ հերոսներն այն կանայք են, աղջիկները, մարդիկ, որոնք պատերազմների զոհ են դառնում ամբողջ աշխարհում, որոնք վերապրում են ցեղասպանություններ եւ մարդկանց դեմ իրագործված այլ հանցանքներ ամբողջ պատմության ընթացքում: Բոլոր այս մարդիկ ինչ-որ ընդհանրություն ունեն: Նրանք բոլորը՝ հայերը, հրեաները, ռուանդացիները, բոսնիացիները, եզդիները, հավատում են մեկ սկզբունքի. ճակատագիրն էր ընտրել նրանց, որ փրկվեին, որովհետեւ նրանք ունեն պարտականություն՝ պայքարել մնացած մարդկության համար: Կարծում եմ՝ ես էլ նույն ճակատագիրն ունեմ եւ պարտականությունները, որոնք պետք է կատարեմ:
Եզդիները՝ տարհանման սպասելիս: Սինջարի լեռներ, 2014թ. |
- Կարո՞ղ եք փոքր-ինչ ավելին պատմել Ձեր եւ Լամիյա Հաջի Բաշարի ընկերության մասին: Նա օգնո՞ւմ է Ձեզ աշխատանքի մեջ:
Ես հանդիպեցի Լամիյային, երբ 2016թ. նա փախել էր «Իսլամական պետության» ահաբեկիչներից ու վիրավոր էր: Նա չէր տեսնում: Ինձ համար առաջնահերթը նրա կյանքը փրկելն էր, նաեւ տեսողությունը: Ես նրան բերեցի Գերմանիա՝ բուժում ստանալու: Երբեք չէի պատկերացնի, որ Լամիյան այդքան ուժեղ կարող է գտնվել եւ իր պատմությունն աշխարհին ներկայացնել: Քանի որ ես եզդիների շահերն էի ներկայացնում տարբեր հարթակներում, նա ասաց, որ ուզում է ուղեկցել ինձ: Նա ուզում էր բոլորին պատմել իր հետ պատահածը: Նա ուզում էր, որ աշխարհն իմանա ԻՊ դաժանությունների մասին: Ես հատուկ միջոցառում կազմակերպեցի Եվրոպական պառլամենտում եւ նրան տարա այնտեղ, որպեսզի ներկայացներ իր պատմությունը: Նա արժանացավ եվրոպացի քաղաքական գործիչների հիացմունքին եւ հարգանքին: Դրանից հետո ես նրան բազմաթիվ միջոցառումների ուղեկցեցի, կոնֆերանսների եւ քաղաքական հանդիպումների: Եվրոպական պառլամենտում Եզդիական բարեկամության խմբի աջակցությամբ մենք կարողացանք նրան եւ Նադյա Մուրադին առաջադրել 2016թ. Սախարովի անվան մրցանակի: Ու նրանք հաղթեցին: Մենք շատ մտերիմ ենք, իմ գրաֆիկին զուգահեռ նաեւ նրա գործերով եմ զբաղվում: Երբեմն երկուսիս էլ նույն միջոցառումներին են հրավիրում, երբեմն ես ուղեկցում են նրան՝ որպես թարգմանիչ կամ պարզապես կողքին լինելու համար: Երբեմն նա է ինձ հետ գալիս, երբ անհրաժեշտ է:
- Ի՞նչ կլինի հետո:
Սա ընդամենը սկիզբն է: Եզդիների ցեղասպանությունը շարունակվում է, եւ մենք պետք է հասնենք արդարության: Զոհերի իրավունքների համար պայքարը երկար եւ ցավոտ ընթացք է: Ես խոստացել եմ պաշտպանել զոհերի, ազգային փոքրամասնությունների իրավունքները, պայքարել արդարության, խաղաղության եւ համակեցության համար: Զոհերն ու ցեղասպանությունը վերապրածները հատուկ տեղ ունեն իմ կյանքում: Բայց այսպիսի երազանքները չեն կարող իրականանալ առանց համաշխարհային մարդասիրական համայնքի օգնության: «Ավրորայի» նման նախաձեռնությունները չափազանց կարեւոր նշանակություն ունեն այսպիսի խնդիրների մասին իրազեկությունը բարձրացնելու համար: «Ավրորա» ֆորումին մասնակցելը լավ հնարավորություն է մարդու իրավունքների պաշտպանների, մարդասերների եւ հասարակական կազմակերպությունների հետ կապեր հաստատելու համար: Դա լավ հնարավորություն կլինի փորձի փոխանակման, ավելի լավ գաղափարներ մշակելու եւ զարգացնելու համար՝ ի շահ մարդկության եւ մարդասիրության: